Werf word nog gebou
Ken die buffels dan glad geen metafisika nie ?
|
|
HaikoesSo wat is 'n haikoe?
'n Haikoe is ‘n Japannese versvorm, wat bestaan uit drie ongerymde lyne van vyf, sewe en weer vyf lettergrepe. Of so iets . . . want almal stem nie saam dat die lettergrepe in tale anders as Japanees die definierende karakter van die vers is nie |
Marié Heese (wat die bundel Haiku for Africa gepubliseer het, bygewerk en heruitgegee in 2014) meen dis die filosofie daaragter, en die intense belewenis en vaslegging van ’n betekenisvolle oomblik. "Die digter se oog, se waarneming, vang dan daardie moment vas.
In ’n goeie haikoe, soos in elke goeie gedig, staan daar meer as wat direk gesê word. ’n Deel van die uitdaging is dat die leser of toehoorder nie bewus moet word van ’n stryd om aan ’n vaste vorm te voldoen nie. Dit moet net natuurlik klink". http://unisapress.bookslive.co.za/blog/2014/07/18/mari%C3%A9-heese-gesels-oor-die-heruitgawe-van-haiku-for-africa-en-die-aard-van-die-haikoe/ |
In 2003 het ek 'n paar Engelse versies geskryf wat vir my Haikoe-oomblikke gehad het. Dit was gebaseer op indrukke neergeskryf terwyl ek vir 'n ruk alleen in die Wolkberg gebly het. Ek het glad nie die lettergrepe getel nie. In 2014 probeer ek dit toe na Arikaanse 5-7-5 haikoes verander.
Ek vra myself nog af . . wat maak 'n vers nou eintlk 'n haikoe? of eerder, 'n goeie haikoe Die Engelse versies hieronder werk nog vir my beter as die Afrikaanses |
Voetpad
Honde draf vooruit - Wag uitgeput kop op poot. Ek bepeins ‘n klip Footpath My dogs run ahead on the path Then patiently wait While I examine a stone |
Hoe skryf jy ‘n Haikoe?
Maak jou oë styf toe Gedagtes en beelde meng Asem haikoe uit Making of a Haiku Close my eyes and slowly breathe thought and image mix I breath out – and there it is |
|
Veld
wind beweeg halms en droë rooi grasveld buig en styg: kudde impalas Veld the wind softly bends the stalks the dry red grass moves: a large herd of impala |
Reëndruppel
Reëndruppel in wyn herinner my vanaand aan sonskyn in die druif Raindrop a raindrop falls in my wine I am reminded of the sunshine in the grape |
Slangetjie
Skielik staan ek van ‘n rots waar ek mediteer. ‘n Slang ritsel weg Snake I sat not thinking on a rock for an hour Then suddenly when I stood up A small snake glided away in the grass |
|
Berg
Toe onder wolke Drentel dwaal na die bergtop Gedempte stilte Mountain The mist rests on the mountain I walk to the top Lost in the absence of sound |
|
|
Abel’s Pool
Warm dag van draal, dink Spoel af in yskoue poel: Menskoor waterval Abel's Pool Swimming at the end of day in the ice cold stream waterfall a choir of voices |
|
Ploeg
Gras van die vallei word littetekens van bruin. Ver weg groet stemme Ploughing A tractor drones and scars the valley Lines of brown replace the grass Far off the sounds of voices greeting |
VROEË VERSE
The Downs
|
VI
Jy het ‘n daggazol by my gelos wat ek nie wou rook tóé nie - maar later toe die vallei se mis en daelange reën my teen die dak uitdryf maak ek tee daarvan en sit die droesems tussen twee helftes van ‘ n romany cream. Ek gaan te voet op reis tussen hoë grasse, in versteekte voetpaadjies. Bose boerbokke kyk hatig op uit die mis. Hekshuise met slordige haardakke, reuse bamboes en piesangs, ou avokadebome en knoetsige suurlemoen, ‘n bed met ‘n hoed en ‘n kierie onder die uitspansel. Ek ril. Die volgende skugter skonskyndag vind ek weer die plekke. Nog so mistiek Nog so werkllik Nog so afgesonder - die paadjies soontoe verdoesel onder towerspreuk en sonlig. VII Van my voorstoep af lyk die vallei soos ‘n Chinese waterverfskildery. Ek sien onsigbare detail: die blou land cruiser aan die ander kant van die bult, die swaeltjies het teruggekom, en die suiderkruis en Orion. Loeries kras rooi druppels klank uit die woud. Die reën maak alles vertikaal. Die huis is ‘n gesonke skip. VIII In die skemer as die hadedas huis toe kom, word die huis ‘n klankbord vir die wind. Die huis luister hoe die nag die takke skuur, die plankvloer koud word. Ek wag stil, luister hoe die klanke hulleself in die skrik van my brein herhaal.... waak saam met die huis. Ek is die hart van die huis. Die huis is die klankbord van die nag. IX Ek moet seker stil weggaan - die persketakke is vol bloeisels en mos. Rooigras is groot troppe kleinwild wat oor die heuwels jaag, na woude waar bome al vir eeue stil is. Gister voor die kaggel het ons vergeet om vuur te maak, want so, soos die mistigheid buite so is dit binne-in die huis as jý hier is. Ek wil stil weggaan, in my net die huis met die vuur binne, toegewolk in die mis. |
